نقش محاسبات سمت سرور در بهبود سرعت سایت و رتبه‌بندی سئو | آقای وب

زمان مطالعه: 8 دقیقه

در دنیای دیجیتال امروزی، جایی که رقابت برای جذب کاربران بیشتر به شدت بالا گرفته است، زمان بارگذاری سایت به یکی از عوامل کلیدی برای موفقیت آنلاین تبدیل شده است. کاربران در عرض چند ثانیه تصمیم می‌گیرند که در سایت شما بمانند یا آن را ترک کنند. از سوی دیگر، موتورهای جستجو مانند گوگل نیز به سرعت بارگذاری سایت به عنوان یکی از معیارهای اصلی رتبه‌بندی اهمیت می‌دهند. هرچقدر سایت شما سریع‌تر باشد، هم تجربه کاربری بهتری فراهم می‌کند و هم احتمال بالاتری دارد که در نتایج جستجو رتبه بهتری کسب کند. یکی از معیارهای کلیدی در ارزیابی سرعت سایت، TTFB (Time to First Byte) یا زمان تا اولین بایت است. TTFB به این معناست که چقدر زمان لازم است تا مرورگر بعد از ارسال درخواست، اولین بایت از اطلاعات را از سمت سرور دریافت کند. این شاخص تأثیر مستقیمی بر سئو و سرعت وب‌سایت دارد و اگر بتوانیم TTFB را کاهش دهیم، می‌توانیم هم سرعت و هم رتبه سایت را بهبود بخشیم  در ادامه به صورت جامع به بررسی آن خواهیم پرداخت که شامل:

• TTFB چیست و چه اهمیتی دارد؟
• مسیر TTFB مراحل درخواست تا اولین بایت
• عوامل مؤثر بر TTFB
• رندرینگ سمت سرور و سمت کلاینت: تفاوت‌ها و تأثیر بر TTFB
• منابع سرور و تأثیر آن‌ها بر TTFB
• بهینه‌سازی پایگاه داده و کش برای بهبود TTFB
• بهبود TTFB با کاهش تعداد ریدایرکت‌ها
• استفاده از پروتکل‌های مدرن و تأثیر آن‌ها بر TTFB
• ابزارها و روش‌های اندازه‌گیری TTFB و بررسی عملکرد سرور

TTFB چیست و چه اهمیتی دارد؟

یکی از اصطلاحاتی که سئو کاری درباره هاست بداند، TTFB است که به معنای “زمان تا اولین بایت” است، نشان‌دهنده مدت زمانی است که از ارسال درخواست از مرورگر تا دریافت اولین بایت از پاسخ سرور طول می‌کشد. این زمان شامل چندین مرحله است که به شرح زیر می‌باشد:

1. DNS Lookup: تبدیل نام دامنه به آدرس IP.
2. TCP Handshake: برقراری ارتباط TCP.
3. SSL/TLS Handshake: احراز هویت و تبادل کلیدهای رمزنگاری در صورت استفاده از HTTPS.
4. Server Processing: پردازش درخواست در سرور و ارسال اولین بایت از داده‌ها.

تأثیر TTFB بر تجربه کاربری و رتبه‌بندی سئو

زمان پایین TTFB به معنی بارگذاری سریع‌تر صفحات است که تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهد. کاربران به صفحات سریع‌تر پاسخ داده و احتمال ترک سایت کاهش می‌یابد. از طرف دیگر، موتورهای جستجو مانند گوگل، سایت‌هایی با TTFB پایین را به عنوان سایت‌هایی با عملکرد بهتر در نظر می‌گیرند و احتمالاً این سایت‌ها را در نتایج جستجو بالاتر رتبه‌بندی می‌کنند.

مسیر  TTFB مراحل از درخواست تا اولین بایت

برای تجزیه و تحلیل دقیق‌تر تأثیر محاسبات سمت سرور بر TTFB، ابتدا باید به مراحل مختلف این فرآیند نگاهی دقیق بیندازیم. هر مرحله از درخواست کاربر تا دریافت اولین بایت از پاسخ سرور، تأثیرات خاص خود را دارد و بهینه‌سازی در هر یک از این مراحل می‌تواند به بهبود عملکرد کلی سایت و افزایش رتبه‌بندی سئو کمک کند.

زمان DNS

DNS Lookup یا جستجوی DNS اولین مرحله از مسیر TTFB است. در این مرحله، مرورگر باید نام دامنه را به یک آدرس IP معتبر تبدیل کند. زمان لازم برای انجام این فرآیند به کیفیت و سرعت سرویس DNS بستگی دارد. برای آشنایی با تنظیمات DNS Lookup و همچنین تاثیراتی که در سئو وب‌سایت دارد، مقاله ” تأثیر DNS Lookup بر سئو ” را مطالعه کنید. با خواندن این مقاله با مشکلات فرایند DNS Lookup و رفع آن‌ها آشنا می‌شوید. 

زمان اتصال TCP

پس از حل و فصل نام دامنه، مرورگر با سرور از طریق پروتکل TCP اتصال برقرار می‌کند. این مرحله شامل انجام TCP Handshake است که برای برقراری ارتباط قابل اعتماد بین مرورگر و سرور ضروری است.

احراز هویت SSL/TLS

در صورتی که سایت از HTTPS استفاده کند، مرحله بعدی احراز هویت و تبادل کلیدهای رمزنگاری از طریق SSL/TLS است. این فرآیند به تأخیر اضافه می‌کند، اما امنیت بیشتری را برای ارتباطات فراهم می‌کند.

زمان پاسخ‌گویی سرور

پس از برقراری اتصال، سرور باید درخواست را پردازش کرده و اولین بایت از داده‌ها را به مرورگر ارسال کند. زمان لازم برای این پردازش به کارایی و منابع سرور بستگی دارد.

تحویل اولین بایت

نهایتاً، اولین بایت از داده‌ها به مرورگر ارسال می‌شود. این مرحله نشان‌دهنده شروع بارگذاری محتوا در مرورگر است و زمان آن می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد.

عوامل مؤثر بر TTFB

عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند بر TTFB تأثیر بگذارد و این عوامل شامل:

تأثیر DNS و بهینه‌سازی آن

بهینه‌سازی زمان DNS Lookup می‌تواند به کاهش TTFB کمک کند. استفاده از سرویس‌های DNS سریع و کش کردن نتایج DNS می‌تواند زمان لازم برای تبدیل نام دامنه به آدرس IP را کاهش دهد.

ارتباط TCP و زمان پاسخ‌گویی شبکه

کیفیت اتصال TCP و سرعت شبکه تأثیر زیادی بر TTFB دارد. کاهش تعداد ه hops بین مرورگر و سرور و استفاده از شبکه‌های با کیفیت بالا می‌تواند به کاهش زمان اتصال و بهبود TTFB کمک کند.

اهمیت SSL/TLS و کاهش تأخیرهای مرتبط

پروتکل‌های SSL/TLS، اگر به درستی پیکربندی شوند، می‌توانند تأخیرهای مربوط به امنیت را کاهش دهند. استفاده از نسخه‌های جدیدتر از این پروتکل‌ها و کاهش زمان مورد نیاز برای احراز هویت و تبادل کلید می‌تواند مفید باشد.

تأثیر منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سرور

عملکرد پردازنده (CPU)، حافظه (RAM) و سرعت ذخیره‌سازی (مانند SSD‌ها) می‌تواند تأثیر زیادی بر زمان پاسخ‌گویی سرور و به تبع آن بر TTFB داشته باشد. استفاده از سخت‌افزار مناسب و بهینه‌سازی نرم‌افزار می‌تواند بهبود قابل توجهی در سرعت بارگذاری ایجاد کند.

تأثیر ریدایرکت‌ها بر TTFB

ریدایرکت‌های متعدد می‌توانند زمان TTFB را افزایش دهند. بهینه‌سازی مسیرها و کاهش تعداد ریدایرکت‌های غیرضروری می‌تواند به کاهش زمان بارگذاری و بهبود تجربه کاربری کمک کند.

رندرینگ سمت سرور و سمت کلاینت: تفاوت‌ها و تأثیر بر TTFB

رندرینگ سمت سرور و سمت کلاینت دو رویکرد متفاوت برای تولید محتوای وب هستند که هر یک تأثیرات متفاوتی بر سرعت بارگذاری صفحات و TTFB دارند. درک تفاوت‌های این دو رویکرد می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین استراتژی را برای بهینه‌سازی سرعت و عملکرد سایت خود انتخاب کنید.

رندرینگ سمت سرور (Server-Side Rendering – SSR)

رندرینگ سمت سرور به معنای پردازش و تولید HTML در سمت سرور و ارسال آن به مرورگر است. این روش می‌تواند زمان بارگذاری را کاهش دهد زیرا مرورگر سریع‌تر محتوای کامل را دریافت می‌کند. به علاوه، این روش برای سئو سایت نیز مفید است، زیرا موتورهای جستجو می‌توانند محتوای کامل را بدون نیاز به اجرای جاوااسکریپت مشاهده کنند.

رندرینگ سمت کلاینت (Client-Side Rendering – CSR)

در رندرینگ سمت کلاینت، HTML اولیه به مرورگر ارسال می‌شود و پردازش نهایی و رندرینگ در مرورگر انجام می‌شود. این روش ممکن است زمان بارگذاری اولیه را افزایش دهد، اما می‌تواند برای تعاملات پیچیده‌تر و تجربه‌های کاربری پویا مفید باشد.

مزایا و معایب هر کدام در کاهش TTFB

رندرینگ سمت سرور می‌تواند بهبود TTFB را به همراه داشته باشد، اما ممکن است بار بیشتری روی سرور ایجاد کند. رندرینگ سمت کلاینت ممکن است به زمان بارگذاری اولیه بیشتر نیاز داشته باشد، اما برای تعاملات پویا و تجربه‌های کاربری پیشرفته مفید است.

منابع سرور و تأثیر آن‌ها بر TTFB

سرور، به‌عنوان هسته اصلی برای میزبانی وب‌سایت و ارائه محتوای آن به کاربران، نقش بسیار مهمی در تعیین زمان تا اولین بایت (TTFB) ایفا می‌کند. منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سرور تأثیر مستقیمی بر سرعت پاسخ‌گویی سرور دارند و می‌توانند به‌طور قابل توجهی بر تجربه کاربری و رتبه‌بندی SEO تأثیر بگذارند. در این بخش، به بررسی منابع مختلف سرور و تأثیر آن‌ها بر TTFB خواهیم پرداخت.

تأثیر پردازنده سرور (CPU)

پردازنده سرور نقش مهمی در پردازش درخواست‌ها و تولید پاسخ‌های سریع دارد. استفاده از پردازنده‌های با عملکرد بالا می‌تواند زمان پردازش درخواست‌ها و به تبع آن TTFB را کاهش دهد.

نقش حافظه (RAM) در سرعت پاسخ‌گویی

حافظه سرور (RAM) به پردازش سریع‌تر داده‌ها و مدیریت مؤثر منابع کمک می‌کند. حافظه کافی برای پردازش همزمان چندین درخواست و ذخیره‌سازی داده‌ها می‌تواند به کاهش زمان پاسخ‌گویی کمک کند.

استفاده از شبکه‌های توزیع محتوا (CDN)

شبکه‌های توزیع محتوا (CDN) می‌توانند با ذخیره‌سازی کش محتوا در مکان‌های جغرافیایی مختلف و نزدیک به کاربران نهایی، زمان بارگذاری را کاهش دهند. استفاده از CDN می‌تواند تأثیر مثبتی بر TTFB داشته باشد.

بهینه‌سازی پایگاه داده و کش برای بهبود TTFB

بهینه‌سازی پایگاه داده و کش برای بهبود TTFB نقش حیاتی در کاهش زمان پاسخ‌گویی سرور و بهبود عملکرد کلی سایت دارند. بهینه‌سازی پایگاه داده و استفاده مؤثر از کش می‌تواند به طور قابل توجهی بر سرعت بارگذاری صفحات و رتبه‌بندی SEO تأثیر بگذارد.

بهینه‌سازی کوئری‌های پایگاه داده

کوئری‌های پایگاه داده بهینه‌شده می‌توانند زمان پردازش درخواست‌ها را کاهش دهند و بهبود TTFB را به همراه داشته باشند. استفاده از ایندکس‌ها و طراحی بهینه پایگاه داده از جمله تکنیک‌های مفید در این زمینه است.

استفاده از کش‌های سمت سرور و مرورگر

کش کردن داده‌ها در سمت سرور و مرورگر می‌تواند به کاهش زمان بارگذاری و TTFB کمک کند. ذخیره‌سازی پاسخ‌های پایگاه داده و محتوای ثابت در کش‌ها به پردازش سریع‌تر و ارسال داده‌ها به مرورگر کمک می‌کند.

کاهش بار روی پایگاه داده

کاهش تعداد درخواست‌ها به پایگاه داده و بهینه‌سازی پردازش داده‌ها می‌تواند بار روی پایگاه داده را کاهش دهد و به بهبود TTFB کمک کند. استفاده از کش‌ها و بهینه‌سازی کوئری‌ها از جمله روش‌های مؤثر در این زمینه هستند.

بهبود TTFB با کاهش تعداد ریدایرکت‌ها

ریدایرکت‌ها یکی از جنبه‌های پیچیده در طراحی و مدیریت وب‌سایت‌ها هستند که می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد سایت داشته باشند. درک نحوه تأثیرگذاری ریدایرکت‌ها و روش‌های بهینه‌سازی آن‌ها به کاهش TTFB و بهبود تجربه کاربری کمک می‌کند.

نحوه مدیریت مسیرها و ریدایرکت‌های غیرضروری

مدیریت و کاهش تعداد ریدایرکت‌ها می‌تواند به کاهش زمان TTFB کمک کند. هر ریدایرکت اضافی زمان لازم برای بارگذاری را افزایش می‌دهد و باید تا حد امکان کاهش یابد.

تأثیر ریدایرکت‌های 301 و 302 بر TTFB

ریدایرکت‌های 301 (پایدار) ممکن است به دلیل کش شدن در مرورگرها، زمان بارگذاری را کمتر تحت تأثیر قرار دهند، اما ریدایرکت‌های 302 (موقت) ممکن است بار اضافی ایجاد کنند. مدیریت درست این ریدایرکت‌ها برای بهبود TTFB ضروری است.

استفاده از پروتکل‌های مدرن و تأثیر آن‌ها بر TTFB

استفاده از پروتکل‌های مدرن در شبکه می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زمان تا اولین بایت (TTFB) و عملکرد کلی سایت داشته باشد. پروتکل‌های جدید بهبودهایی در سرعت انتقال داده‌ها، کاهش تأخیر و بهبود امنیت ارائه می‌دهند که می‌تواند منجر به افزایش سرعت بارگذاری صفحات و تجربه کاربری بهتری شود. در این بخش، به بررسی پروتکل‌های مدرن و تأثیر آن‌ها بر TTFB خواهیم پرداخت.

HTTP/2 و HTTP/3

پروتکل‌های HTTP/2 و HTTP/3 بهینه‌سازی‌هایی را در انتقال داده‌ها ارائه می‌دهند که می‌توانند به کاهش TTFB کمک کنند. این پروتکل‌ها با بهبود فشرده‌سازی و کاهش تأخیرهای مرتبط با انتقال داده، عملکرد بهتری را فراهم می‌کنند.

استفاده از TLS 1.3 برای بهبود امنیت و سرعت

TLS 1.3 با بهینه‌سازی فرآیندهای احراز هویت و رمزنگاری، می‌تواند تأخیرهای مربوط به SSL/TLS را کاهش دهد و به بهبود TTFB کمک کند. استفاده از این نسخه جدیدتر از TLS برای افزایش سرعت و امنیت ارتباطات پیشنهاد می‌شود.

ابزارها و روش‌های اندازه‌گیری TTFB و بررسی عملکرد سرور

برای بهبود عملکرد وب‌سایت و بهینه‌سازی زمان تا اولین بایت (TTFB)، استفاده از ابزارها و روش‌های مناسب برای اندازه‌گیری و بررسی TTFB ضروری است. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا عملکرد سرور را تحلیل کنید، مشکلات را شناسایی کنید و راهکارهای بهبود را پیاده‌سازی نمایید. در این بخش، به معرفی ابزارها و روش‌های مختلف اندازه‌گیری TTFB و بررسی عملکرد سرور خواهیم پرداخت.

ابزارهای تست سرعت سایت نظیر Lighthouse، GTmetrix، Pingdom

ابزارهای مختلفی برای اندازه‌گیری TTFB و بررسی عملکرد سایت وجود دارد. ابزارهایی مانند Lighthouse، GTmetrix و Pingdom می‌توانند به شناسایی مشکلات و تحلیل TTFB کمک کنند.

روش‌های تحلیل TTFB و شناسایی گلوگاه‌ها

تحلیل دقیق TTFB و شناسایی گلوگاه‌های عملکردی می‌تواند به بهبود سرعت سایت کمک کند. استفاده از گزارش‌های این ابزارها برای شناسایی مشکلات و اجرای راهکارهای بهبود مفید است.

نتیجه گیری

کاهش TTFB به طور مستقیم بر بهبود تجربه کاربری و رتبه‌بندی سایت در موتورهای جستجو تأثیر می‌گذارد. سایت‌هایی با TTFB پایین‌تر به احتمال زیاد در نتایج جستجو رتبه‌های بهتری کسب خواهند کرد. بنابراین، توجه به عوامل مختلف محاسبات سمت سرور و اجرای بهینه‌سازی‌های لازم برای کاهش این زمان بسیار مهم است. این اقدامات نه تنها تجربه کاربری را بهبود می‌بخشند بلکه می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر موفقیت سایت در نتایج جستجو داشته باشند.

فائزه علی‌بابائی

منبع