لینوکس Arch چیست؛ آشنایی با آرچ لینوکس و مزایای آن!

لینوکس، به‌عنوان یکی از سیستم‌عامل‌های متن‌باز و قدرتمند، به‌طور پیش‌فرض برای کاربران حرفه‌ای و علاقه‌مندان به دنیای توسعه نرم‌افزار و امنیت انتخاب اول است. در این دنیای پرچالش، توزیع‌های مختلف لینوکس وجود دارند که هر یک ویژگی‌ها و قابلیت‌های خود را دارند. اما در میان این توزیع‌ها، یک نام وجود دارد که به‌عنوان نمادی از انعطاف‌پذیری، قدرت و امکانات شخصی‌سازی بی‌پایان در دنیای لینوکس شناخته می‌شود. آن نام، “آرچ لینوکس” (Arch Linux) است.

آرچ لینوکس یک توزیع لینوکس اصیل و بی‌بدیل است که توسط کاربران و توسعه‌دهندگانی با دانش عمیق در زمینه لینوکس ساخته شده است. این توزیع، به‌جای یک رویه آماده و امکان شخصی‌سازی‌های گوناگون، یک نقشه‌ راه ارائه می‌دهد. 

آنچه آرچ را از دیگر توزیع‌ها متمایز می‌کند این است که شما به‌عنوان کاربر کاملا اختیار دارید تا تمام جوانب سیستم‌عامل خود را به‌دقت تنظیم کنید. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر توزیع لینوکس Arch و مزایای استفاده از این توزیع می‌پردازیم. 

لینوکس Arch چیست؟

آرچ لینوکس یک توزیع متن‌باز، رایگان و مستقل لینوکس است که در مارس 2002 توسط جود وینت با الهام از CRUX معرفی شد. این سیستم‌عامل سبک، ساده و مدرن با رویکرد مینیمالیستی طراحی شده و تمرکز آن بر ارائه یک تجربه کاربرمحور و قابل سفارشی‌سازی است. کاربران آرچ لینوکس می‌توانند به‌طور کامل سیستم خود را مطابق با نیازهای خاص خود تنظیم کنند، در حالی که از یک پلتفرم یکپارچه و بهینه بهره‌مند می‌شوند.

اگرچه پیچیدگی لینوکس Arch ممکن است برای کاربران مبتدی چالش‌برانگیز باشد، اما برای کاربران حرفه‌ای و علاقه‌مندان به فناوری، این توزیع یک تجربه منحصر به‌فرد و لذت‌بخش ارائه می‌دهد. همین قابلیت انعطاف‌پذیری و کنترل بالا بر سیستم، محبوبیت قابل توجهی در میان جامعه لینوکس به دست آورده است.

آرچ لینوکس به‌عنوان یک توزیع که بر سادگی تاکید دارد، این مفهوم را به معنای حذف پیچیدگی‌ها و افزونه‌های غیرضروری و تمرکز بر عملکرد پایه‌ای سیستم تعریف می‌کند. این سادگی به کاربران اجازه می‌دهد تا یک سیستم‌عامل کاملاً سفارشی‌سازی شده ایجاد کنند. فلسفه مینیمالیستی آرچ بر اساس ایده “Do It Yourself” یا (DIY) است که کاربر را تشویق می‌کند تا به‌طور کامل بر هر جنبه از سیستم کنترل داشته باشد.

در نتیجه، کاربران می‌توانند تمام ویژگی‌ها و تنظیمات سیستم را شخصاً انتخاب کنند و سیستم را مطابق با نیازهای خود بهینه‌سازی کنند. این آزادی عمل، نه تنها باعث افزایش سرعت و کارایی سیستم می‌شود، بلکه به کاربران این امکان را می‌دهد تا از منابع سخت‌افزاری خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند. به همین دلیل، مهاجرت از سایر سیستم‌عامل‌ها به آرچ لینوکس برای بسیاری از کاربران تجربه‌ای هیجان‌انگیز و متفاوت محسوب می‌شود.

آرچ لینوکس، به‌عنوان یکی از توزیع‌های GNU/Linux، برای کاربرانی طراحی شده که به سادگی، بهینه‌سازی، مدرنیت و چندمنظوره بودن اهمیت می‌دهند. این توزیع برای سیستم‌هایی با معماری x86-64 مناسب است و شامل مخازنی است که نرم‌افزارهای آزاد و غیرآزاد را ارائه می‌دهند. هسته پیش‌فرض آرچ نیز شامل برخی اجزای مالکیتی غیرآزاد است.

مدیر بسته اختصاصی آرچ لینوکس، Pacman، ابزاری قدرتمند برای نصب، حذف و به‌روزرسانی بسته‌های نرم‌افزاری است. این سیستم‌عامل با استفاده از Pacman و فلسفه خود، تفاوت‌های عمده‌ای با توزیع‌های اصلی مانند دبیان، اوبونتو، مینت، فدورا، RHEL و SUSE دارد.

یکی از ویژگی‌های برجسته آرچ لینوکس سیستم انتشار نورد (Rolling Release) آن است؛ به این معنا که کاربران فقط یک‌بار نیاز به نصب سیستم‌عامل دارند و پس از آن به‌طور مداوم به‌روزرسانی‌های جدید را دریافت می‌کنند. این رویکرد، همیشه دسترسی به جدیدترین هسته و نرم‌افزارهای موجود را تضمین می‌کند.

تاریخچه لینوکس Arch

در مارس 2002، جود وینت سیستم‌عامل آرچ لینوکس را با الهام از توزیع ساده CRUX توسعه داد. اولین نسخه رسمی آرچ لینوکس 0.1 در 11 مارس 2002 منتشر شد که با معماری 32 بیتی x86 سازگار بود، اما پشتیبانی از x86_64 در آوریل 2006 معرفی شد.

وینت آرچ لینوکس را با الهام از توزیع‌هایی مانند Slackware، BSD، PLD Linux و CRUX توسعه داد، اما مشکل اصلی او نبود یک برنامه مدیر بسته بود. در نتیجه، او تصمیم گرفت یک مدیر بسته اختصاصی برای آرچ لینوکس به نام Pacman بنویسد تا نصب، حذف و به‌روزرسانی بسته‌های نرم‌افزاری را به‌طور خودکار کنترل و مدیریت کند.

مدیریت پروژه آرچ لینوکس تا 1 اکتبر 2007 بر عهده وینت بود؛ پس از آن او به دلیل مشغله زیاد، رهبری و کنترل پروژه را به آرون گریفین واگذار کرد.

به دلایلی، آرون گریفین مدیریت پروژه را در 24 فوریه 2020 به لِوِنت پولیاک واگذار کرد و آرچ لینوکس در ژانویه 2017 اعلام کرد که دیگر از پلتفرم i686 پشتیبانی نمی‌کند و آخرین ISO با پشتیبانی از i686 در فوریه همان سال منتشر شد.

۸ دلیل برتری لینوکس Arch نسبت به دیگر توزیع‌های لینوکس

هر محبوبیتی دلیلی دارد و اگر آرچ لینوکس طرفداران خود را دارد، باید ویژگی‌هایی داشته باشد که آن را از دیگر سیستم‌عامل‌ها متمایز کند. در اینجا به بررسی این ویژگی‌ها می‌پردازیم:

قابلیت سفارشی‌سازی

آرچ لینوکس به عنوان یک سیستم‌عامل DIY به کاربران اجازه می‌دهد کوچک‌ترین جزئیات را شخصی‌سازی کنند. پس از بارگذاری فایل ISO، کاربر می‌تواند تمام جنبه‌های سیستم را کنترل کند.

فناوری به‌روز و پیشرفته

آرچ لینوکس به‌روزرسانی‌های مستقیم و سریع ارائه می‌دهد. به‌محض انتشار هر به‌روزرسانی، کاربران می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند.

مخزن کاربر آرچ (AUR)

آرچ لینوکس یک مخزن جامعه‌محور دارد که توسط کاربران پشتیبانی می‌شود و به کاربران امکان می‌دهد نرم‌افزارهای جدید را پیش از اضافه شدن به مخزن اصلی آرچ استفاده کنند.

آرچ ویکی ارزشمند

آرچ لینوکس دارای جامع‌ترین و کامل‌ترین مستندات و منابع است که در مواقع بروز مشکل به کاربران کمک می‌کند تا راه‌حل مناسبی پیدا کنند.

پاسخگویی به اهداف مختلف

Pacman به کاربران اجازه می‌دهد که بسته‌های باینری و همچنین باینری‌های کامپایل شده از سورس را نصب کنند.

آشنایی و تسلط بیشتر بر لینوکس

آرچ لینوکس به کاربران اجازه می‌دهد با اصول و مفاهیم پایه‌ای لینوکس مانند مدیران نمایش، شبکه و امنیت آشنا شوند.

استقلال

بر خلاف بسیاری از توزیع‌ها، آرچ لینوکس کاملاً مستقل است و بر پایه هیچ توزیع دیگری ساخته نشده است.

انعطاف‌پذیری

آرچ لینوکس به کاربران این امکان را می‌دهد که هر جزئیات سیستم را مطابق نیازهای خود تغییر دهند و یک سیستم بهینه و سبک داشته باشند.

معایب لینوکس Arch

آرچ لینوکس با وجود قابلیت‌های منحصربه‌فردش، برای کاربران مبتدی که آشنایی کافی با محیط لینوکس ندارند، مناسب نیست. نصب این سیستم‌عامل پیچیده و زمان‌بر است، زیرا برخلاف دیگر توزیع‌های لینوکس، آرچ دارای رابط کاربری گرافیکی برای نصب نیست و همه چیز از طریق خط فرمان انجام می‌شود. این موضوع می‌تواند برای کاربران تازه‌کار چالش‌برانگیز باشد. علاوه بر این، فرایند تعمیر و رفع مشکلات در آرچ لینوکس به دلیل نبود ابزارهای خودکار و گرافیکی ممکن است زمان بیشتری ببرد و نیاز به دانش فنی بیشتری داشته باشد.

همچنین، مخزن AUR که یکی از نقاط قوت آرچ محسوب می‌شود، می‌تواند یک نقطه ضعف نیز باشد. چون بسته‌های موجود در این مخزن توسط کاربران توسعه داده و نگهداری می‌شوند، همیشه نمی‌توان به امنیت و به‌روز بودن این بسته‌ها اطمینان کامل داشت. کاربران باید مراقب باشند که از منابع قابل اعتماد استفاده کنند.

در نهایت، آرچ لینوکس به دلیل مدل انتشار (rolling release) همواره در حال به‌روزرسانی است. این ویژگی ممکن است در بعضی مواقع باعث بروز ناسازگاری‌ها و مشکلات غیرمنتظره شود که کاربران برای رفع آن‌ها نیاز به تجربه و دانش فنی دارند.

آیا استفاده از Arch Linux برای مبتدیان مناسب است؟

استفاده از آرچ لینوکس ( Arch Linux ) برای کاربران مبتدی به‌طور عمومی توصیه نمی‌شود. دلیل اصلی این امر به پیچیدگی نصب و پیکربندی آرچ لینوکس و نیاز به دانش کافی در زمینه لینوکس و مدیریت سیستمی برمی‌گردد. 

برای مثال اگر قرار است از یک سرور مجازی لینوکس استفاده کنید، انتخاب آرچ لینوکس به‌عنوان سیستم عامل سرور مجازی می‌تواند چالش‌هایی را به‌همراه داشته باشد.

در ادامه بیش‌تر توضیح می‌دهیم که چرا استفاده از آرچ لینوکس برای مبتدی‌ها مناسب نیست:

• نصب آرچ لینوکس به‌دلیل نیاز به پارتیشن‌بندی دستی، دانلود و نصب دستی پکیج‌ها و تنظیمات دقیق نیاز به دانش فنی و مهارت‌های مدیریتی دارد.
• برای حل مشکلات، پیکربندی تنظیمات پیشرفته و مدیریت سیستم در آرچ لینوکس نیاز به دانش بالایی در زمینه لینوکس و خط فرمان (Terminal) دارید.
• نصب و پیکربندی آرچ لینوکس زمان‌بر است و به تمرین و تلاش برای انجام کارها نیاز دارد.
• در مقایسه با توزیع‌ های لینوکس دیگری مانند اوبونتو، آرچ لینوکس از پشتیبانی کم‌تری از طرف جامعه و منابع آموزشی برخوردار است.

*‌ اگر شما یک کاربر مبتدی هستید و می‌خواهید با لینوکس آشنا شوید، بهتر است با توزیع‌های کاربرپسند‌تر مانند اوبونتو یا Linux Mint شروع کنید. بعد از کسب تجربه و دانش بیشتر، ممکن است تصمیم به استفاده از آرچ لینوکس بگیرید.

BlackArch چیست؟

BlackArch یک توزیع تست نفوذ مبتنی بر آرچ لینوکس است که مجموعه‌ای از ابزارهای امنیتی را برای تست نفوذ و پژوهش‌های امنیتی ارائه می‌دهد. این مخزن شامل 2812 ابزار امنیتی است که می‌توان آن‌ها را به صورت تکی یا گروهی نصب کرد. این توزیع متن‌باز است و با نصب‌های موجود آرچ لینوکس سازگار است. همچنین می‌توانید از ابزارهای BlackArch همراه با دیگر توزیع‌های امنیتی مانند Parrot OS و Kali Linux استفاده کنید. اگر با کالی لینوکس آشنا نیستید، مقاله ما درباره “کالی لینوکس چیست” به شما کمک می‌کند تا با امکانات و قابلیت‌های این سیستم‌عامل آشنا شوید.

Arch Build System چیست؟

Arch Build System (ABS) یک ابزار شبیه به Ports است که به کاربران امکان می‌دهد تا سورس‌ها را به بسته‌های باینری قابل نصب تبدیل کنند. با استفاده از مجموعه‌ای از اسکریپت‌ها به نام PKGBUILD، ABS می‌تواند تمامی بسته‌های رسمی آرچ را اصلاح و کامپایل کند و همچنین از بازسازی کل سیستم با استفاده از پارامترهای کامپایلر اصلاح‌شده پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، ابزار makepkg نیز می‌تواند برای ایجاد بسته‌های pkg.tar.gz از منابع غیررسمی استفاده شود.

در هنگام استفاده از آرچ لینوکس باید به چه نکاتی توجه کرد؟

همان‌طور که گفته شد، استفاده از آرچ برای افراد حرفه‌ای است اما حتی افراد حرفه‌ای نیز برای کار با آرچ لینوکس باید به نکات زیادی توجه کنند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین نکاتی که در هنگام استفاده از آرچ لینوکس باید به آن‌ها توجه کرد، اشاره شده است.

1. آموزش قبلی: مطمئن شوید که دارای دانش پایه‌ای در زمینه لینوکس و خط فرمان (Terminal) هستید. توزیع‌های دیگر مانند اوبونتو ممکن است برای کاربران مبتدی مناسب‌تر باشند.
2. مستندات: آرچ لینوکس دارای مستندات جامعی است. برای مشکلات یا سوالات خود به مستندات رسمی و ویکی آرچ مراجعه کنید.
3. پشتیبانی از سخت‌افزار: قبل از نصب، اطمینان حاصل کنید که سخت‌افزار شما توسط آرچ لینوکس پشتیبانی می‌شود. برخی سخت‌افزارها نیاز به تنظیمات و درایورهای اضافی دارند.
4. مدیریت به‌روزرسانی: به‌علت نوع Rolling Release آرچ لینوکس، به‌روزرسانی‌ها به تمامی اجزای سیستم اعمال می‌شوند. از روند به‌روزرسانی با دقت پیروی کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
5. استفاده از مخازن معتبر: همیشه از مخازن رسمی آرچ و AUR (Arch User Repository) برای نصب برنامه‌ها استفاده کنید تا امنیت سیستم تضمین شود.
6. پشتیبان‌گیری: به‌منظور جلوگیری از پاک شدن داده‌ها، به‌صورت دوره‌ای از اطلاعات مهم خود بکاپ بگیرد.
7. توجه به امنیت: امنیت سیستم را جدی بگیرید و از نکات امنیتی مانند استفاده از رمزهای‌عبور قوی و فایروال سیستم استفاده کنید.
8. به‌روز نگه‌داشتن دانش: دنیای لینوکس مداوم درحال تغییر است. به‌روز نگه‌داشتن دانش و مهارت‌های لازم برای مدیریت سیستم بسیار مهم است.

برای یادگیری آرچ لینوکس از چه منابعی می‌توان، استفاده کرد؟

آرچ لینوکس نیاز به دانش و تخصص دارد، این دانش یا با شرکت در دوره‌های مختلف، شرکت در کلاس‌ها و سایر موارد به‌دست می‌آید یا باید به سراغ منابع رایگان بروید و با مطالعه آن‌ها کار با آرچ لینوکس را یاد بگیرید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین منابعی که شما می‌توانید از آن‌ها آرچ لینوکس را یاد بگیرید، اشاره شده است:

وب‌سایت رسمی آرچ لینوکس

وب‌سایت رسمی آرچ لینوکس (Arch Linux Official Website) منبع اصلی برای مستندات و راهنمایی‌های مربوط به آرچ لینوکس است. در اینجا می‌توانید به دستورات و فایل‌های پیکربندی اصلی دسترسی پیدا کنید.

ویکی آرچ لینوکس

ویکی آرچ لینوکس (ArchWiki) یک منبع ارزشمند برای مستندات و راهنمایی‌های جامع در مورد آرچ لینوکس است. این ویکی اطلاعات گسترده‌ای در مورد نصب، پیکربندی، و مدیریت سیستم فراهم می‌کند. 

جامعه آرچ لینوکس در Reddit

Reddit دارای یک کامیونیتی فعال آرچ لینوکس با نام r/archlinux است. در اینجا می‌توانید سوالات خود را مطرح کنید و از تجربیات دیگر کاربران آرچ بهره ‌برید.

کتاب “Arch Linux Handbook”

کتاب Arch Linux Handbook از طریق وب‌سایت رسمی آرچ لینوکس قابل دسترس است و شامل راهنمایی‌های کاملی در مورد نصب و پیکربندی آرچ لینوکس می‌شود.

آموزش‌ها در YouTube

بسیاری از یوتیوبرها و کاربران آرچ لینوکس ویدیوهای آموزشی مفیدی در مورد نصب، پیکربندی و استفاده از آرچ لینوکس ارائه می‌دهند. تنها با جستجو در یوتیوب می‌توانید به این منابع دسترسی پیدا کنید.

جمع بندی

نوشته لینوکس Arch چیست؛ آشنایی با آرچ لینوکس و مزایای آن! اولین بار در مجله آقای وب. پدیدار شد.

منبع