نرم افزار Grafana؛ ابزار قدرتمند رصد و تحلیل داده

Grafana چیست؟ در این مطلب قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم و به بررسی دقیق‌تر این نرم افزار بپردازیم. در دنیای امروز که حجم داده‌ها به طور تصاعدی در حال افزایش است، نیاز به ابزارهایی کارآمد برای تجزیه و تحلیل و مانیتورینگ این داده‌ها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. Grafana به عنوان یک پلتفرم متن‌باز و قدرتمند، در این زمینه به کمک شما می‌آید. این ابزار به شما امکان می‌دهد تا با جمع‌آوری داده‌ها از منابع مختلف، آن‌ها را به صورت بصری و قابل فهم نمایش داده و از این طریق بینشی عمیق از عملکرد سیستم‌ها، برنامه‌های کاربردی یا زیرساخت خود به دست آورید. نرم افزار Grafana با ارائه داشبوردهای قابل‌تنظیم و طیف گسترده‌ای از نمودارها و  گزارشات تصویری، به شما کمک می‌کند تا داده‌های خود را به شکلی مؤثر تجزیه و تحلیل کرده و از آن‌ها برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر استفاده کنید. این ابزار همچنین قابلیت‌های قدرتمندی برای هشداردهی و گزارش‌دهی ارائه می‌دهد که به شما امکان می‌دهد تا از وقوع مشکلات احتمالی پیشگیری کرده و به طور فعال بر عملکرد سیستم‌های خود نظارت داشته باشید.

در ادامه به این موضوع که Grafana چیست، ویژگی‌های اصلی، اهمیت استفاده از گرافانا، لیست پایگاه‌های داده پشتیبانی شده در این نرم افزار و تفاوت آن با پرومتئوس می‌پردازیم.

Grafana چیست؟

گرافانا یک پلتفرم متن-باز برای تحلیل و نمایش داده است که به طور ویژه برای مانیتورینگ و مشاهده‌پذیری (observability) سیستم‌ها طراحی شده است. این نرم‌افزار به شما اجازه می‌دهد تا همانند ابزارهای داوپس، داده‌های خود را از منابع مختلف به‌صورت زنده جمع‌آوری کنید، آن‌ها را با نمودارها و جدول‌های گوناگون نمایش دهید و به درک بهتری از آن‌ها برسید.

این ابزار قدرتمند به شما امکان می‌دهد تا به صورت لحظه‌ای از منابع مختلف داده، اقدام به نوشتن کوئری، تجسم و فهم معیارهای (metrics) خود نمایید. رابط کاربری آسان و انعطاف‌پذیر گرافانا، امکان ساخت داشبوردها و هشدارهای شخصی‌سازی‌شده را فراهم می‌کند و آن را به راه‌حلی ایده‌آل جهت مانیتورینگ و تحلیل سیستم‌های پیچیده تبدیل می‌سازد.

مهم‌ترین ویژگی‌های نرم‌افزار Grafana چیست؟

ویژگی‌های ابزار Grafana شامل موارد زیر می‌شود:

اتصال به انواع مختلف منابع داده

گرافانا می‌تواند به انواع زیادی از منابع داده، مثل پایگاه‌های داده معروفی مانند گرافیت (Graphite)، پرومتئوس (Prometheus)، اینفلوکس‌دی‌بی (InFluxDB)، الستیک سرچ (Elasticsearch) و غیره متصل شود.

این ویژگی به شما کمک می‌کند تا بعد از نصب Grafana و با استفاده از توانایی‌های تجسم داده در این ابزار به منبع داده‌ای که دوست دارید متصل شوید.

گزینه‌های نمایشی متنوع

گرافانا انواع مختلفی از مدل‌های نمایشی، مانند نمودارها، جداول، نقشه‌های حرارتی و موارد دیگر را ارائه می‌دهد. شما می‌توانید این نمایش‌ها را سفارشی‌سازی کنید و داشبوردهایی پویا بسازید که مخصوص نیازهای نظارتی شما باشند.

دارای سیستم هشدار و اعلان

نرم‌افزار گرافانا شما را قادر می‌سازد تا با تنظیم معیارها و آستانه‌های مشخص، آمادگی پاسخ به شرایط خاص را داشته باشید. هنگامی که این موقعیت‌های تعیین‌شده رخ دهند، گرافانا با ارسال اعلان‌هایی از طریق مسیرهای گوناگون نظیر ایمیل، Slack و PagerDuty، اطمینان حاصل می‌کند که شما به‌سرعت از وقوع مسائل مهم آگاه می‌شوید. این فرایند به شما امکان می‌دهد که با سرعت و دقت عمل لازم را انجام دهید.

قالب‌بندی داشبورد

ابزار Grafana امکان ساخت داشبوردهای پویا و قابل استفاده مجدد را برای شما فراهم می‌آورد. با بهره‌گیری از ویژگی قالب‌بندی، شما می‌توانید متغیرهایی را تعیین کنید که به‌طور خودکار تکمیل می‌شوند، این ویژگی فرایند جست‌وجو و پایش بخش‌های مختلف سیستم شما را بسیار ساده می‌کند.

اکوسیستم افزونه‌ها

گرافانا از یک اکوسیستم فعال افزونه‌ها استفاده می‌کند که امکانات و ادغام‌های جدیدی را برای شما ارائه می‌دهد. شما می‌توانید با اضافه کردن افزونه‌هایی که برای منابع داده خاص، پنل‌ها و حتی تصویرسازی‌های سفارشی طراحی شده‌اند، کارایی خود را با گرافانا ارتقا دهید.

چرا باید از نرم‌افزار گرافانا استفاده کنیم؟

دلیل اصلی استفاده از نرم افزار Grafana چیست و چرا توسعه دهندگان زیادی از این نرم افزار استفاده می‌کنند؟ گرافانا به چند دلیل بین توسعه‌دهندگان و مدیران سیستم بسیار محبوب است:

رابط کاربری ساده

گرافانا یک رابط کاربری آسان دارد که کار ساخت و مدیریت داشبوردهای نظارتی را ساده می‌کند. با امکان کشیدن و رها کردن و گزینه‌های زیادی برای نمایش داده‌ها، حتی کسانی که تازه شروع کرده‌اند هم می‌توانند بعد از نصب Grafana داشبوردهای جذاب و مفیدی بسازند.

قابلیت افزایش و ادغام

گرافانا می‌تواند به انواع مختلفی از منابع داده و سیستم‌ها وصل شود. فرقی نمی‌کند که از چه نوع پایگاه داده یا سیستمی استفاده می‌کنید، گرافانا می‌تواند داده‌ها را از منابع مختلف جمع‌آوری کند و یک نمای کلی از زیرساخت شما ارائه دهد.

پشتیبانی از جامعه

گرافانا از یک جامعه فعال و پرانرژی بهره‌مند است که به‌طور مداوم روی بهبود آن کار می‌کنند. این جامعه به‌روزرسانی‌های منظم، افزونه‌ها، آموزش‌ها و داشبوردهایی که توسط جامعه ساخته شده‌اند را ارائه می‌دهد، که کار با این ابزار را برای همه آسان‌تر می‌کند.

انواع نظارت در Grafana چیست؟

ابزار Grafana انواع مختلفی از نظارت را ارائه می‌دهد که برخی از آن‌ها به قرار زیر هستند:

نظارت بر سیستم

با گرافانا می‌توانید میزان استفاده از CPU، حافظه، فضای دیسک، ترافیک شبکه و دیگر معیارهای مهم سیستم را زیر نظر داشته باشید تا از سلامت و کارایی سیستم‌های‌تان باخبر شوید.

نظارت بر برنامه

عملکرد و رفتار برنامه‌های‌تان را با پیگیری معیارهایی مانند زمان پاسخ‌گویی، نرخ درخواست‌ها، نرخ خطاها و سایر شاخص‌های خاص برنامه نظارت کنید.

نظارت بر زیرساخت

گرافانا به شما اجازه می‌دهد تا معیارهای مربوط به زیرساخت ابری، کانتینرها، ماشین‌های مجازی و دیگر بخش‌های زیرساختی مورد نظارت قرار دهید.

لیست پایگاه‌های داده‌ای که با گرافانا کار می‌کنند

گرافانا با طیف گسترده‌ای از پایگاه‌های داده سازگار است و به کاربران اجازه می‌دهد داده‌ها را از منابع مختلف متصل و نمایش دهند. برخی از پایگاه‌های داده که به‌راحتی با گرافانا کار می‌کنند عبارتند از:

1. Prometheus

گرافانا به خوبی با Prometheus کار می‌کند، که یک ابزار معروف و رایگان برای نظارت و ارسال هشدار است.

اگر شما برای نگهداری از داده‌های زمانی مربوط به عملکرد سیستم‌ها یا برنامه‌ها از Prometheus استفاده می‌کنید، می‌توانید از آن برای دیدن این اطلاعات به شکل نمودارها و گراف‌های قابل فهم و جذاب نیز استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید عملکرد سیستم یا برنامه‌های خود را تحلیل و درک کنید.

2. InfluxDB

گرافانا به‌طور مستقیم و بدون دردسر با InfluxDB، یک پایگاه داده تخصصی برای ذخیره‌سازی داده‌های مرتبط با زمان و با کارایی بالا کار می‌کند. بنابراین، این امکان به شما داده می‌شود تا با اتصال به InfluxDB از داده‌هایی که در آن ذخیره شده است برای ساختن نمایش‌های گرافیکی استفاده کنید.

3. Elasticsearch

به کمک گرافانا، شما می‌توانید از قدرت بالای جست‌وجوی Elasticsearch بهره ببرید و نمایش‌های گرافیکی زیبا و مفهومی از داده‌هایتان بسازید. به‌این‌ترتیب، تحلیل و فهم داده‌های ذخیره‌شده در Elasticsearch برای شما آسان‌تر و سریع‌تر می‌شود.

4. MySQL

شما می‌توانید به‌سادگی به پایگاه داده MySQL متصل شده و از امکانات جست‌وجو و نمایش داده‌ها در گرافانا استفاده کنید تا اطلاعات را به شکل نمودارها و گراف‌های قابل فهم نمایش دهید. این امر فرصتی را برای تحلیل دقیق‌تر و بهتر داده‌ها فراهم می‌آورد و به شما کمک می‌کند تا اطلاعات مهم موجود در پایگاه داده‌های MySQL خود را به‌راحتی ببینید و بفهمید.

5. PostgreSQL

گرافانا به خوبی با پایگاه داده PostgreSQL (یک سیستم پایگاه داده پیشرفته و متن باز) سازگاری دارد. به‌این‌ترتیب، شما می‌توانید اطلاعات موجود در PostgreSQL را به‌صورت نمودارهای گرافیکی و جذاب نمایش داده و آن‌ها را تحلیل کنید.

6. Microsoft SQL Server

گرافانا از Microsoft SQL Server که یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای و پیشرفته ساخته شده توسط Microsoft است، پشتیبانی می‌کند. به‌این‌ترتیب، شما می‌توانید داده‌های موجود در SQL Server را به شکل نمودارها و گراف‌های قابل فهم و جذاب نمایش دهید، که این امر تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها را برای شما آسان‌تر می‌کند.

این‌ها فقط چند نمونه از پایگاه‌های داده‌ای هستند که با گرافانا سازگاری دارند. انعطاف‌پذیری و قابلیت گسترش گرافانا باعث می‌شود که با بسیاری از پایگاه‌های داده دیگر هم سازگار باشد. این امر به کاربران اجازه می‌دهد به منابع داده موردنظر خود متصل شوند و داده‌ها را به‌طور مؤثر نمایش دهند. این ابزار حتی امکان مانیتورینگ سرور را برای شما فراهم می‌کند.

Metric و Visualization در Grafana چیست؟

در Grafana، مقیاس‌ها (metrics) به داده‌های عددی‌ای اشاره دارند که از منابع مختلف مانند پایگاه‌های داده، APIها یا سیستم‌های مانیتورینگ جمع‌آوری و نظارت می‌شوند. این مقیاس‌ها می‌توانند جنبه‌های مختلف عملکرد سیستم، استفاده از منابع، آمار شبکه یا هر داده قابل اندازه‌گیری دیگری را که برای مانیتورینگ مرتبط است، نشان دهند.

از سوی دیگر، تصویرسازی‌ها (visualizations) نمایش‌های گرافیکی این مقیاس‌ها هستند. Grafana طیف گسترده‌ای از گزینه‌های تصویرسازی را ارائه می‌دهد، از جمله نمودارهای خطی، نمودارهای میله‌ای، هیستوگرام‌ها، heatmap ها و موارد دیگر. این visualizationها به کاربران امکان می‌دهند تا متریک‌های جمع‌آوری‌شده را به روشی معنادار تفسیر و تحلیل کنند.

به‌طور‌کلی، مقیاس‌ها و تصویرسازی‌هادر گرافانا نقش کلیدی در نظارت و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها دارند، و به کاربران این امکان را می‌دهند تا رفتار و عملکرد سیستم‌ها، برنامه‌های کاربردی یا زیرساخت خود را به طور مؤثر ردیابی و درک کنند.

تفاوت بین پرومتئوس و Grafana چیست؟

گرافانا و پرومتئوس هر دو ابزارهای محبوبی برای نظارت و قابلیت مشاهده هستند، اما هر کدام برای کارهای متفاوتی طراحی شده‌اند.

گرافانا یک پلتفرم برای تجسم و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها است که به کاربران امکان می‌دهد داشبوردهای زیبا و تعاملی برای نمایش داده‌ها از منابع مختلف بسازند. این پلتفرم از انواع زیادی منابع داده از جمله پرومتئوس پشتیبانی می‌کند و قابلیت‌های زیادی برای سفارشی‌سازی و ساخت داشبورد دارد. گرافانا در ارائه نمایش‌های داده‌ای جذاب و کاربرپسند برتری دارد.

از طرف دیگر، پرومتئوس یک پایگاه داده برای داده‌های زمانی و یک سیستم نظارت است. این ابزار برای جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و تبدیل داده‌های زمانی به کوئری طراحی شده، که معمولاً مربوط به معیارهای سیستم، عملکرد برنامه و دیگر داده‌های عملیاتی است. پرومتئوس از قابلیت‌های قوی برای کوئری و هشدار دادن بهره می‌برد و برای نظارت و ارسال هشدار در محیط‌های پویا مناسب است.

به زبان ساده، گرافانا روی تجسم داده و ساخت داشبوردها تمرکز دارد، که به کاربران امکان می‌دهد تا نمایش‌های بصری زیبایی از داده‌ها از منابع مختلف بسازند. درحالی‌که پرومتئوس، در جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و کوئری داده‌ها برای اهداف نظارت و ارسال هشدار تخصص دارد. اگرچه گرافانا می‌تواند با پرومتئوس به‌عنوان یک منبع داده ادغام شود، اما در اکوسیستم نظارت هر کدام کارکردهای متفاوتی را ارائه می‌دهند.

جمع‌بندی

در این مطلب به این موضوع پرداختیم که Grafana چیست، چه کاربردی دارد و با ویژگی‌های اصلی آن آشنا شدیم. گرافانا یک پلتفرم قدرتمند برای تجسم و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها است که به کاربران امکان می‌دهد داده‌های خود را از طریق داشبوردهای پویا و بصری نظارت تحلیل کنند. این نرم‌افزار با پشتیبانی از انواع مختلفی از منابع داده و داشتن یک اکوسیستم فعال از افزونه‌های مختلف، ابزاری ایده‌آل برای به‌دست آوردن بینش‌های عمیق از داده‌ها به‌صورت بی‌درنگ است.

نوشته نرم افزار Grafana؛ ابزار قدرتمند رصد و تحلیل داده اولین بار در مجله آقای وب. پدیدار شد.

منبع